O MUNICIPIO DE SALCEDA DE CASELAS

Nesta parroquia ten nacemento o río que dá nome ao noso Concello, o Caselas, que dende o Chan do Caselas transcorre a través do municipio.O nome da Picoña probablemente derive de pico-pic, que os celtas empregaban co significado de punta de pedra. Tamén se pode deber a unha especie de pico de canteiro que leva por nome picola, ou a unha ferramenta de madeira cuxo uso ía destinado á apertura de ourizos dos castiñeiros que se coñecía como picoña.O punto de maior interese da parroquia atopámolo no Pazo da Picoña, mandado facer por Luis Troncoso de Lira.A parroquia é atravesada pola Ruta dos Montes de San Cibrán que ten como inicio a área do Rubal, final da senda Etnográfica do Río Caselas.

Está situada ó S.E. do termo municipal e a 4 km do casco urbano. Destacan nela os montes Faro e Castelo, e as súas terras están regadas polos ríos Caselas e Landres. Localízanse nela xacementos castrenses.Na Idade Media existiu un castelo co nome de Castelo de Toroña, o cal xogou un papel moi importante nas loitas contra Portugal. Parece ser que no século XV foi mandado desfacer pola raíña de Castela Dona Isabel a Católica. Durante a Guerra da Independencia asentáronse, xunto á Ermida da Ascensión, as tropas españolas baixo o mando do Abade de Couto Don Mauricio Troncoso de Lira, para reconquistar a praza de Tui que se atopaba en poder dos franceses co Xeral Barón de Lamartiniere á súa fronte. A igrexa parroquial de posible orixe románico foi de presentación do Mosteiro de Santa María de Oia, e máis tarde a algún nobre ou obispado de Tui. Especial interese teñen algunhas das súas imaxes barrocas, así coma o cruceiro, tamén barroco, do ano 1680.

O nome venlle dado por Pedras Rubias, que ao parecer provén dos grandes penedos que rodeaban a parroquia, sobre todo os do sur e poñente, que polo sol e as choivas tomaron a cor rubia. Anteriormente, no ano 1610, o Bispo de Tui, Prudencio de Sandoval, cita o nome da parroquia como Perarubeas, que traducido é o mesmo de Pedras Rubias, do que derivaría o actual de Parderrubias. Ata a supresión dos Señoríos, a parroquia estivo dividida en dous coutos, sendo o límite o río Landres. Un pertencía ao Marqués de Avendaño e o outro á Casa de Pedradauga dos condes de San Román, casa esta que se conserva e pertence á parroquia de San Xurxo de Salceda.  A igrexa inicialmente estaba establecida no lugar de Fontán, onde existen restos que non foron trasladados. A igrexa de “Santo Tomé de Parderrubias” actual comezouse a construír no ano 1815 e rematouse no ano 1824.

San Xurxo dista 1,5 km do centro do municipio. Destacan as áreas recreativas da Laxe e as Curuxeiras. A senda etnográfica do río Caselas pasa por esta parroquia, á cal pertencen os muíños da Laxe e Figueiras. Esta parroquia estivo unida en calidade de anexo á de Santo Tomé de Parderrubias. Foron separadas o 28 de abril de 1738.

De posible orixe común coa súa parroquia veciña de San Salvador de Budiño (Concello do Porriño), aparece independizada da mesma a mediados do século XIII. Foi couto de señorío desde a Idade Media ata o século XIX, e pertenceu ao Cabildo Eclesiástico da Catedral de Tui.  O seu centro comercial e industrial é O Cerquido. Pola influencia do polígono do Porriño ten instalacións dedicadas a construcións metálicas, materiais plásticos, transformación de pedras, etc., o que o convirte na zona industrial principal do Concello. Ocupa parte da depresión das chamadas “Gándaras de Budiño”, un espazo de relevante importancia paisaxística e de protección, pola presenza de hábitats de interese a nivel europeo dos que dependen numerosas aves tanto residentes como hibernantes. Esta zona húmida é un espazo Rede Natura 2000 e conta co carácter protector por ser un LIC (lugar de interese comunitario) e ZEPVN (zona especial de protección por valores naturais). Nesta zona atópase na actualidade o Sendeiro dos Humidais que atravesa parte da zona protexida. 

Soutelo está a 4,8 km do centro do municipio. Rexistra a súa altitude máxima en Sobredo (180 m), e está bañada polo regato Fonte Ferreiro. Aparece nomeada en varios documentos do século XII. Nun documento do ano 1206, o Rei Alfonso IX fai doazón dos bens que posuía nesta parroquia ao bispo de Tui. Permaneceu baixo Señorío do Bispo de Tui ata o século pasado. Os seus barrios son: Casal, Outeiriño, Toural, Igrexa, Madorro, Mallón e Torreiro.